Marakeş sokaklarında veya Fez, Meknes gibi eski kraliyet şehirlerinde dolaşanlar, kendilerini zamanda yolculuk yapıyor gibi hissedebilirler. Sahiden de Fas resmi olarak 15.Yüzyılda yaşıyor çünkü bu ülkede Hicri takvim kullanılıyor.
Eski Yunan mitolojisinde Prometheus'un kardeşi Atlas'ın, Zeus'a karşı çıktığı için yerküreyi taşıma cezasına çarptırıldığı yerde, bugün Fas bulunuyor. Fas'ın Arapça anlamı batı demek ve Arap'lara göre Magrip'in önemli bölümünü oluşturuyor. Ülkede yaşayanların büyük bölümü yoksul ve birçoğunun okuma-yazması dahi yok. İnsanları yoksul olsa da ülkenin paha biçilemez sanat ve kültür hazineleri bulunuyor.Bunların en önemlileri ise Rabat, Fez, Meknes ve Marakeş kentlerinde bulunuyor.
Bu ülkede sıradan bir gün, müezzinin okuduğu sabah ezanıyla başlıyor.Daha sonra gün inanılmaz bir hızla akıp gidiyor.Ellerindeki ve başlarındaki su testilerini doldurmaya kuyulara giden peçeli kadınlar, yüklü eşeklerle pazara giden köylüler, deve ya da öküzlerin çektiği sabanı süren çiftçiler,kırlarda koyun ya da keçi otlatan çobanlar burada sıradan görüntüler.Berberiler'in yerleşme bölgesi olan Kasba'lardan, kalabalık ve renkli pazarlara kadar birçok yerde adeta ''Binbir Gece Masalları'' canlanmaya Şehrazat yaşamaya başlıyor.
Kraliyet sarayı ise Rabat şehrinde. Sarayda iki saatte bir Doğu'ya özgü törensellik içinde nöbet değişimi oluyor. V.Muhammed anıtı sarayın ihtişamını gölgede bırakan tek yapı. Burası aslında bir türbe ve 1962'de ölen sultan için yapılmış.Yapı değerli mermer, taş, metal ve ahşapların kullanıldığı çağdaş ama aynı zamanda geleneksel mimari öğelerle donatılmış. Hemen yakınında ise 12. Yüzyıldan kalma, yapımı bitirilememiş Hasan Camii de bir o kadar etkileyici.
1912'ye dek ülkenin başkenti olan Fez ise en eski krallık kenti. 8.Yüzyılda kurulmuş olan şehir ortaçağdan kalma o nostaljik görüntüsünü bugüne kadar aynı şekilde korumuş. Şehirde çok sayıda eski saray, giriş kapısı, camii, çeşme ve park var. Özellikle Medine Pazarı, sanki masallardaki resimlerin gerçeğe dönmüş hali. Durum Meknes'de de farklı değil. Sadece Meknes biraz daha anıtsal ve çevresindeki doğa daha güzel. Sultan Mevlay İsmail'in 30 bin işçi çalıştırarak yaptırdığı saray için insanın ''Magrip'in Versailles''ı diyesi geliyor.
Adı Fas olan bu doğu masalı doruğuna Marakeş'de ulaşıyor. Buraya gelen turistlerin çevrelerini bir anda dilenciler, büyücüler, falcılar, deve sürücüleri, masal anlatanlar, sokak dişçileri, yılan oynatıcılar ve yankesiciler sarıveriyor, böylece 21. yüzyılda yaşadıklarını unutuyorlar.Siz de eğer bu masalsı ama gerçek ülkeye uçmak isterseniz Türkiye'den Casablanca (Kazablanka) uçak bileti satın alarak hemen bu zaman yolculuğuna çıkabilirsiniz.
